بررسی تطبیقی منسوجات ایران دورة ایلخانی و منسوجات ایتالیا در قرون هفتم و هشتم هجری قمری/ سیزدهم و چهاردهم میلادی (از منظر طراحی نقش)

نویسندگان

چکیده

پیرامون نحوه و میزان تأثیرگذاری هنر نساجی ایران بر اروپا، نظریات گوناگونی از سوی پژوهشگران ابراز شده ‌است. در بسیاری پژوهش‌ها تأثیر صنعت نساجی دورة ساسانی بر نقوش امپراطوری بیزانس و بسط یافتن آنها در اروپا از همان راه به اثبات رسیده ‌است. با این وجود دربارة تأثیرات هنر دورة اسلامی ایران بر اروپا اتفاق نظر چندانی وجود ندارد و بسیاری عقیده دارند که تأثیرات نساجی ایران بر اروپا از حد نقوش دورة ساسانی فراتر نمی‌رود. این مقاله با روش تطبیقی و با هدف جستجوی این تأثیر‌پذیری در زمینة نقوش، مضامین و ترکیب‌بندی نشان داده ‌است، با وجود سیطرة طولانی مدت نقوش ساسانی بر طراحی نقوش منسوجات ایران و اروپا، در دورة ایلخانی ایران، به‌واسطة تغییر ارتباطات و مناسبات تجاری سرزمین‌های غربی ممالک اسلامی و اروپا، به‌ویژه ایتالیا (که در این دوره دروازة تجارت منسوجات، میان شرق و اروپا محسوب می‌شود) منسوجات ایتالیایی در این دوره (از اواسط قرن سیزدهم میلادی تا قبل از طلوع رنسانس) از سبک اولیة خود، یعنی دورة بافت ابریشم‌های سیسیلِ منشعب از هنر ساسانی و اسلامی مصر فاصله گرفته و تحت تأثیر پارچه‌‌های وارداتی از ایران تحت سیطرة ایلخانان قرار گرفته‌اند و این تأثیرپذیری تا طلوع رنسانس حفظ شده ‌است.

کلیدواژه‌ها