بازتاب مسائل زوج و خانواده در نمایشنامه های ایرانی با رویکردی جامعه شناختی

نویسندگان

چکیده

روابط‌ و مسائل‌ "زوج"، (زن‌ و مرد) مضمونی‌ است‌ که‌ مورد توجه‌ نمایشنامه‌نویسان‌ ایرانی‌ بوده‌ است. با توجه‌ به‌ اینکه‌ اغلب نمایشنامه‌های‌ ایرانی‌ با محور روابط‌ "زوج" در بستر ویژگی های‌ فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، روانی‌ و سنتی‌ شکل‌ گرفته‌ و واقعیت های‌ اجتماعی‌ را انعکاس‌ می‌دهند، بررسی این‌ مضمون‌ مدخلی‌ است‌ برای‌ ارائه‌ چشم‌اندازی‌ از مناسبات‌ و معیارهای‌ اجتماعی ایران در قرن اخیر. در این پژوهش، نظریه "بازتاب" که بیشترین امکان دستیابی به ساختارهای اجتماعی از طریق آثار هنری را فراهم می‌کند مبنای مطالعة جامعه شناختی مضمون "زوج" در نمایشنامه‌های ایرانی قرار داده ایم. مهم‌ترین‌ وجه‌ نهاد "زوج" که‌ کارکرد اجتماعی‌ آن‌ است‌ از جنبه‌های‌ مختلف‌ به‌ اختصار بررسی‌ شده‌ و بر اساس‌ داده‌های‌ مربوط‌ به‌ جنبه‌های‌ گوناگون‌ روابط‌ زوج، به‌ آن‌ دسته‌ از نمایشنامه‌های‌ چاپ‌ شدة‌ ایرانی‌ پرداخته‌ایم که‌ این روابط را منعکس کرده‌اند. استخراج‌ واقعیات‌ اجتماعی‌ بر آمده از این‌ نمایشنامه‌ها و تبیین‌ این‌ واقعیت ها از منظر جامعه‌شناسی، می تواند در شناخت‌ بیشتر جایگاه‌ روابط‌ زوج‌ به‌ عنوان‌ یک‌ پدیدة‌ اجتماعی، مؤ‌ثر باشد. جامعه‌شناسی، دانش پدیده‌های اجتماعی است که از رفتارهای انسان‌ها ناشی شده‌اند و شناخت رفتارها بدون کمک روانشناسی امکان پذیر نیست، بنابراین ما با نگرشی جامعه‌شناسانه و با تکیه بر دانش روانشناسی به تحلیل نمایشنامه‌های منتخب پرداخته‌ایم.

کلیدواژه‌ها