این مقاله به بررسی تناسبات انسانی در نقوش‌برجسته پلکان آپادانا به عنوان یکی از مهم ترین آثار هنری دوره هخامنشی می‌پردازد. بررسی بر روی سه پیکره منتخب از مجموعه نقش‌برجسته‌های موسوم به سربازان جاویدان و اشراف دارای جامه پارسی و مادی، موسوم به بزرگان ایرانشهر انجام گرفته‌‌است. فرآیند بررسی شامل استفاده از روش‌های هندسی انتقال اندازه‌ها و استفاده از مراجع خارجی برای تعیین ابعاد بخش‌های سر و چهره و ترسیم نمای روبروی این افراد با هدف تعیین نسبت اعضای گوناگون بدن بوده‌است. سپس، یافته‌های حاضر با تناسبات انسان آرمانی ارایه‌شده از سوی لئوناردو داوینچی، به عنوان مرجعی برای ابعاد انسان واقعی، مقایسه شده‌است. در نهایت، با هدف تعیین منشاء این سیستم تناسبات، نتایج بررسی حاضر با تناسبات انسانی موجود در هنر تمدن‌های مصر، بین‌النهرین و یونان، که بر اساس نظریات محققان گوناگون، مراجع هنر التقاطی هخامنشی محسوب می‌شوند، مقایسه شده‌است. نتیجه بررسی حاضر نشان می‌دهد که در آثار اولیه هخامنشیان، مانند کتیبه داریوش در بیستون، طراحان از تناسبات انسانی مأخوذ از هنر بین‌النهرین برای طراحی پیکره‌ها استفاده نموده؛ اما در طراحی نقوش برجسته پلکان آپادانا در تخت‌جمشید، از نوعی تناسبات انسانی متمایز، دارای نسبت‌های مشخص بین اعضا و تعیین ابعاد اجزای بدن بر مبنای نسبت 14/1 ارتفاع پیکره بهره گرفته‌اند.
افهمی, رضا, طاووسی, دکتر محمود, الهی, دکتر حبیب الله آیت, & نوبری, دکتر علیرضا هژبری. (1385). تناسبات انسانی در هنر هخامنشی. هنرهای زیبا, 28(28), -.
MLA
رضا افهمی; دکتر محمود طاووسی; دکتر حبیب الله آیت الهی; دکتر علیرضا هژبری نوبری. "تناسبات انسانی در هنر هخامنشی", هنرهای زیبا, 28, 28, 1385, -.
HARVARD
افهمی, رضا, طاووسی, دکتر محمود, الهی, دکتر حبیب الله آیت, نوبری, دکتر علیرضا هژبری. (1385). 'تناسبات انسانی در هنر هخامنشی', هنرهای زیبا, 28(28), pp. -.
VANCOUVER
افهمی, رضا, طاووسی, دکتر محمود, الهی, دکتر حبیب الله آیت, نوبری, دکتر علیرضا هژبری. تناسبات انسانی در هنر هخامنشی. هنرهای زیبا, 1385; 28(28): -.
)