چکیده:
بازار یکی از ارکان اصلی اقتصادی، اجتماعی. فرهنگی و کالبدی شهر سنتی ایرانی است. فضای شهری ایرانی است که تعاملات اجتماعی را در بستری تاریخی فرهنگی پذیرا شده و واجد ارزش های کیفی و هنری والاست. نگرش علوم جدید در وهلة اول به جنبة کارآیی و عملکردی و کمّی امور نظر دارد تا جایی که آن جنبه را حتی‌الامکان از همة معانی ضمنی کیفی‌اش منتزع می‌سازد. جهان ما به مثابه نسجی است که از رشته‌های به هم تنیدة تار و پود فراهم آمده است. رشته‌های پود که افقی‌اند، مظهر روابط علّی، که از لحاظ عقلی قابل وارسی و کمّاً محدود‌اند محسوب می‌شوند و رشته‌های عمودی تار، با ذات کیفی امور مطابقت دارد. علم و نگرش شهرسازانه جدید عمدتاً در جهت افقی پود، تحول و تکامل یافته است، در حالی که باید به عمودیت تار متعالی و برشونده، رجوعی دوباره کرد تا نسجی متعالی پدیدار شود. در این مقاله با مروری بر تعریف بازار، نقش و جایگاه آن در شهر ایرانی و بررسی انواع آن، تأکید به طور عمده بر تحلیل ارزش های هنری، شکلی و کیفی‌فضاست، در این رابطه سرای مشیر از بازار شیراز به عنوان فضای شهری واجد ارزش همخوان با فرهنگ و هویت ایرانی طرح و بررسی گردیده است.
)