در این مقاله سیر شکل گیری و تکوینی تئاتر کشورمان بازنمایی شده است. برای پیگیری آن چهار مرحله را در نظر گرفته ایم و معتقدیم که تئاتر کشورمان از این چهار مرحله گذر کرده و به افق های جدیدی دست یافته است. مرحله اول را از «برانگیختگی تا نوشکفتگی» عنوان بندی کردم که مرحله آغازین و طلیعه آشنایی ایرانیان با تئاتر جدید است. مرحله دوم را « از ناآزمودگی تا آزمودگی» نام نهادم که قصدم ناآزمودگی فنی و تکنیکی در نمایش جدید و بخصوص در نمایشنامه نویسی است که رفته رفته به آزمودگی می رسد. این دوره، دوره پر تلاطم مشروطه را در برمی گیرد که خود نیز نوعی ناآزمودگی سیاسی بود و ایرانیان در این زمینه سنتی نداشتند تا اینکه بتدریج به آزمودگی سیاسی دست یافتند. مرحله سوم را «از پذیرندگی تا پروردگی» نامیدم، چون صحنه نمایش ایران در این زمان بیشتر شگردها و فنون نمایش غرب را می پذیرد و به پرورش آنها در آثار و اجرای خود می پردازد. دوره ای است که پر از کوشندگی و در عین حال تجربه. این مرحله راه را برای مرحله چهارم یعنی « از پختگی، فرهیختگی» می گشاید و این مقوله مفصلی است و بحث در آن به مقاله دیگری احاله دادم.
)