فرایند توسعه شهری و منطقه ای دارای جنبه های نظری متعددی است که بر پایه آنها عامل های گوناگون دخیل در این فرایند مطرح می گردد . کلیه این نظریه ها بر این باورند که شهر یا منطقه توسعه یافته به سبب برخوردار نبودن از کارکرد های آن عامل ها - عقب مانده تر از شهر یا منطقه توسعه یافته می باشد. در حالی که احتمال دارد در عقب ماندگی یک جامعه نیز مزیتی نهفته باشد. برای شهرها یا منطقه های دارای سطح پایین بهره وری این امکان وجود دارد که از طریق جذب فن آوری پیشرفته تولید از ناحیه های توسعه یافته تر فرایند رسیدن به سطح آنها را آغاز کنند. شرط لازم تحقق پدیده رسیدن وجود میزان کافی توانایی اجتماعی است . در دو جامعه با توانایی اجتماعی متفاوت جامعه با توان بالاتر رشد سریع تری خواهد داشت اما سرانجام هر دو جامعه به سی نقطه همگرایی میل خواهند کرد. سطح توانایی اجتماعی در هر شهر یا منطقه بیانگر میزان دست یابی آن شهر یا منطقه به سطحی از توسعه می باشد که در پی آن کاهش تفاوت های منطقه ای حاصل م آید. توانایی اجتماعی هر شهر یا منطقه بر دو عامل اساسی توان همگرایی به شکل توان تبادل فضایی و مزیت اجتماعی در قالب سطح سرمایه انسانی استوار است. این مقاله می کوشد با استفاده از نتایج مورد پژوهی ها در مورد پدیده توسعه شهری در کشور مقوله های فوق را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.
)