در سال های اخیر مفهوم پایداری محیط به عنوان موضوعی خاص در محافل تخصصی و غیر تخصصی مطرح بوده و بخش وسیعی از ادبیات طراحی را به خود اختصاص داده است. بر این مبنا ابعاد مختلف مبانی توسعه پایدار از زوایای متفاوت برنامه ریزی و طراحی محیط مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و راهکارهایی نیز در قالب دیدگاه های مختلف ارایه شده است. در این راستا علیرغم دقت نظر در جامعیت مدل های فرآیند تصمیم گیری به نظر می رسد حدود و ثغور رویه عملی آنها به وضوح روشن نیست. مقاله حاضر. مبانی توسعه مدل فرآیند برنامه ریزی و طراحی محیط را مورد بحث قرار می دهد.
در رابطه با ساماندهی مرحله شناخت نویسنده قصد دارد نظریه ای رویه ای که هم آموزش و هم تجربه عملی برنامه ریزی و طراحی محیط را ارتقاء بخشد ارایه نماید. بدینوسیله متخصص محیط کالبدی می تواند به جای استفاده از مدل های تحلیلی متداول مدل تحلیلی خویش را متناسب با محیط و شرایط خاص موردی تدوین و استفاده نماید.
موضوع مورد تاکید ادغام دو رویکرد : 1) پژوهشی و 2) طراحی در فرآیند برنامه ریزی و طراحی محیط است که در آن (1) مبنای تحلیلی فرآیند با رویکرد مشکل یابی تصمیم سازی و مدیریت و 2) اقدام عملی فرآیند با رویکرد برنامه ریزی و طراحی متفاوت از یکدیگر معرفی می شوند.