ORIGINAL_ARTICLE
قوه خیال و عالم مثال در آراء و اندیشه امام محمد غزالی
چکیده:
هنر اسلامی ظرف دویست سال گذشته مورد توجه و تامل جدی محققان و مستشرقان بوده است.گروهی این هنر را هنری مقدس با بنیان های نیرومند حکمی و عرفانی می دانند، گروهی حضور عنصر اسلامیت در هنر اسلامی را کاملا نفی می کنند و گروهی آرای دسته اول را غیر مستند بر ادله و شواهد تاریخی می دانند.این تشتت آراء محصول برخی عوامل است: عواملی چون فقدان منابع کافی و لازم در اثبات بنیان های حکمی و عرفانی هنر اسلامی، فقدان مطالعات متدیک و علمی توسط محققان و هنرشناسان بومی و نیز قرار گرفتن برخی از بنیان های نظری هنر در اثبات مفاهیم کلامی و تئولوژیک. این مقاله با تعمق در متون حکمی جهان اسلام سعی کرده است مفاهیمی چون قوه خیال، عالم مثال و نیز ذوق را در آراء امام محمد غزالی مورد توجه و تامل قرار دهد. تعمقی که به نظر نگارنده نتایج مهمی نیز داشته است
https://jhz.ut.ac.ir/article_12316_da6b711ea211666944bb54a8201081dc.pdf
2006-08-23
قوای نفس
خیال
ذوق
مراتب عالم
صور نوری
هنر اسلامی.
دکتر حسن
بلخاری
47357547
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
طراحی شهری در ایران: نگرشی نو
چکیده:
طراحی شهری در دهی 1960 با هدف جستجو برای کیفیت شهر به وجود آمد. این جستجو تا به امروز نیز همچنان با دو هدف عملکردی و زیبایی شناختی ادامه یافته است. در کشور ما حرفه و رشته طراحی شهری به مفهوم امروزی آن، سابقه چندان طولانی ندارد. طی حدود 30 سالی که از معرفی این زمینه در کشور ما می گذرد، علیرغم تجارب متعددی که به دست آمده، نتایج مطلوبی عاید نشده و نمونه های موفقی ارائه نگردیده است. در این مقاله با تحلیل و ارزیابی دو نمونه طراحی (محور نواب در تهران و محور عمار یاسر در قم)، با استفاده از معیارهایی به مقایسه این دو پرداخته، و نگرشی نو در طراحی شهری ارائه خواهد شد. نگرشی که طراحی شهری را از حالت انفعالی به فعال، از شکل گرایی صرف به عملکرد-شکل گرا، از طرح- محوری به فرایند- محوری و از دستوری به تعاملی- مشارکتی تبدیل کرده، ارتقای واقعی کیفیت محیط شهری را هدف غایی خود قرار می دهد.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12317_60a4188dffe41dda029a85077e880426.pdf
2006-08-23
طراحی شهری
فرایند طراحی
پروژه نواب
پروژه عمار یاسر
ارزیابی
ایران.
دکتر سید حسین
بحرینی
17616678
1
AUTHOR
دکتر بهناز امین
زاده
84611819
2
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تعیین و تبیین هدف در فرآیند برنامه ریزی شهر
چکیده:
شهر و اجزای آن، با مبادلاتی (جرم و انرژی و اطلاعات )که انجام می دهند. دچار تحول و تغییر می شوند. تحول و تغییر با خود،کمبودها، مسائل و مشکلات، محدودیت ها و نیازهایی را به همراه دارد. رفع کمبودها و نیازها و حل کردن مسائل و مشکلات، با تعیین و تبیین هدف شروع می شود. با پرداختن به کمبودها و نیازها و محدودیت ها، هدف ابزاری، و با توجه به مسائل و مشکلات، هدف اساسی (بنیانی )امکان تعیین و تبیین یافته، شهر را در مسیرحرکت مشخص قرار خواهد داد. از این رو، تعیین هدف در فرآیند برنامه ریزی شهر ضرورت یافته، لزوم تعین جایگاه آن در فرآیند یادشده، بیش از پیش احساس می گردد. بررسی و مطالعه شهر با نگرش سیستماتیک، شهر را در سطوح و رده های گوناگون مطرح کرده، کمبودها و نیازها، مسائل و مشکلات و محدودیت های همان سطح و رده از شهر رابه عنوان خروجی (تبعیت از اصل سلسله مراتبی ) ارائه می دهد. هدف طی فرآیندی به طور سلسله مراتبی تعیین و تبیین می شود. ورودی این فرآیند، خروجی (محصول و الگو) دو مرحله از فرآیند برنامه ریزی شهر، یعنی اهداف فرادست و مرحله شناسایی و شناخت سیستم شهر می باشد. در این مقاله فرآیند تعیین و تبیین هدف به عنوان روشی ارائه می گردد. با استفاده از مؤلفه ها، ابعاد و مشخصه ها، هدف تعیین و تبیین می شود، تا در ادامه، با اولویت بندی آنها، به عنوان ورودی و سایر مراحل فرآیند برنامه ریزی شهر بتواند مورد استفاده قرار گیرد.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12318_49e3eaad676b9cac5dc7efbb18efde6a.pdf
2006-08-23
فرآیند
هدف
سلسله مراتب
محصول
الگو
فعالیت ذهنی.
مهندس حسین نور محمد
زاد
56183188
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
«برنامه ریزی محله- مبنا» رهیافتی کارآمد در ایجاد مدیریت شهری پایدار
چکیده:
در دهههای اخیر، بسیاری از سازمان ها و نهادهای مدیریت و برنامهریزی بر ترویج نوعی نگرش مشارکتی برای تشویق مدیریت و برنامهریزیاز"پائین به بالا" وتاکید بر اجتماعات محلهای به منظور توانمندسازی آنها و نظارت بر اقدامات توسعهای تاکید داشتهاند.
مقاله حاضر که در پی تبیین نقش و جایگاه «رهیافت محله مبنا» به منظور استفاده از آن در نظام برنامه ریزی و مدیریت شهری است سعیدارد که ضمن توضیح اجمالی چگونگی تغییر و تحول در پارادایم شهرسازی؛ عوامل بروز و ظهور نگرش جدید به مدیریت و برنامه ریزی شهری را بررسی کرده، مشخصه های رویکرد جدید را تبیینکرده و ظرفیت های آن را در نظام مدیریت شهری ارائه نماید. بررسی نظریات، دیدگاه ها، مشخصات و مفهوم برنامه ریزی محله مبنا نشان داد که رویکرد مذکور در جستجوی تعامل اجتماعی بوده و مشارکت بازیگران محلی را در دستور کار قرار داده است، تسهیل کننده و هماهنگ کننده بوده و کمتر به مداخلات کالبدی فضائی پرداخته و بانگاه فرایندگرا به پایداری تصمیمات در سطوح مختلف خواهد انجامید.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12319_1c60d44ac19be11c0e7c8dcd8d99bb49.pdf
2006-08-23
برنامه ریزی محله
مبنا
باهمستان
مدیریت شهری
توانمندسازی
سرمایه اجتماعی.
خلیل حاجی
پور
66858982
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
کاربرد متدولوژی گروههای بحث1 درمطالعات توانمند سازی
چکیده:
روش گروه بحث ها، روشی سیستماتیک جهت درک مسائل و مشکلات اجتماعی و یافتن راهکارهای مداخله از طریق مطرح کردن سؤالات خاص با جهتگیریهای مشخص برای به دستآوردن اندیشه، عقاید و مسائل گروه یا گروههای اجتماعی هدف است. در این روش انجام مصاحبه حضوری و برگزاری جلسات با گروه های هدف با توجه به انتظارات تحقیق، صورت می گیرد. مقاله حاضر کاربرد این روش را در جهت بازخوانی و شناسایی مسائل موجود در محلات فقیرنشین و غیررسمی شهری شهر بندر عباس مورد توجه قرار می دهد. به کارگیری این روش در شناسایی مسائل بافت های غیر رسمی سکونتی در شهر بندر عباس، نشان داد با توجه به انجام طراحی درخت مساله، میزان انطباق نتایج با واقعیتهای مقبول اجتماع محلی، که اساس حرکت برنامهریزی را تشکیل میدهد، بسیار بالا بوده و می تواند بهعنوان چارچوب قابل استناد در تدوین برنامههای مداخله مورد استفاده قرار گیردنکته مهم حاصل از اعمال این روش، دستیابی به ریشه های اساسی مشکلات اجتماع محلی نظیر فقدان نهادهای محلی و توجه به ظرفیت سازی گروههای هدف بود که در ابتدای مطالعات عمدتاً تصور می شد در چارچوب نیازهای عمرانی خلاصه شود.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12320_0622aac4093705386705915eab67928f.pdf
2006-08-23
روش گروه بحث
اسکان غیر رسمی
محلات فقیر نشین
بندرعباس.
دکتر مجتبی
رفیعیان
85337435
1
AUTHOR
دکتر مرتضی
توکلی
34388832
2
AUTHOR
هانیه
هودسنی
98679416
3
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مفهوم حس مکان و عوامل شکل دهنده آن
چکیده:
حس مکان به معنای ادراک ذهنی مردم از محیط و احساسات کم و بیش آگاهانه آنها از محیط خود است که شخص را در ارتباطی درونی با محیط قرار میدهد، به طوری که فهم و احساس فرد با زمینه معنایی محیط پیوند خورده و یکپارچه میشود. این حس عاملی است که موجب تبدیل یک فضا به مکانی با خصوصیات حسی و رفتاری ویژه برای افراد خاص میگردد. حس مکان علاوه بر این که موجب احساس راحتی از یک محیط میشود، از مفاهیم فرهنگی مورد نظر مردم، روابط اجتماعی و فرهنگی جامعه در یک مکان مشخص حمایت کرده و باعث یادآوری تجارب گذشته و دست یابی به هویت برای افراد میشود.
با توجه به اهمیت این حس در ارتقاء کیفیت فضای طراحی شده، این پژوهش به بررسی مفهوم حس مکان و عوامل مؤثر بر آن پرداخته و تأثیرعوامل کالبدی وعوامل شناختی استفاده کنندگان بر احساس افراد نسبت به فضا را بررسی می کند. این مقاله در ابتدا به معنای حس مکان و مفهوم آن از دیدگاه های مختلف پرداخته و در نهایت سطوح مختلف و عوامل شکل دهنده آن را بیان می کند و در نهایت مدلی برای نشان دادن چگونگی تأثیرات این عوامل ارائه می کند. مدل پیشنهادی قابل فهم و کاربردی این مقاله میتواند چارچوبی برای آگاهی طراحان نسبت به چگونگی تأثیر فضای معماری بر حس استفاده کنندگان فراهم آورد.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12321_573ebafd4063590e0b1c43953f8a6e63.pdf
2006-08-23
مکان
حس مکان
تعلق به مکان
عوامل حس مکان.
دکتر محمد صادق
فلاحت
79684855
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
آسیب شناسی ساختمان
چکیده:
صبح روز سه شنبه مورخ 4/12/1383 زلزله ای با شدت 5/6 ریشتر در منطقه شهرستان زرند ـ استان کرمان ـ رخ داد که به کشته شدن بیش از ششصد نفر و مجروح شدن هزاران تن انجامید. بررسی های انجام شده پس از زلزله های مختلف رودبار، قائنات و بم نشان از آن داشت که از میان آسیب های گوناگون ناشی از مراحل شکل گیری ساختمان ـ از بدو سیاستگزاری تا بهره برداری ـ آسیب های ناشی از مرحله اجرا همواره از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده اند. در این مرحله حساس، متاسفانه کم توجهی و اهمال از یکسو و دستورالعمل های ساختمانی تدوین نشده ولی رایج از سوی دیگر، منشا، اصلی ناهنجاری ها را تشکیل می دهند. بدین ترتیب است که به نظر می رسد ما از جنبه های مختلف آموزش در سطوح گوناگون طراحی, نظارت و اجرا غافل بوده ایم. آموزشی که علاوه بر جنبه های آکادمیک, در شکل آگاهی دهنده و حساسیت برانگیز آن نزد عامه مردم نیز بسیار کم اثر و گاه غایب بوده است. در این مقاله سعی شده است با بازدید از منطقه و توجه به گونه های ساختمانی حاضر، این مرحله از شکل گیری ساختمان مورد توجه قرارگیرد و با در نظر گرفتن آئین نامه 2800 بدین پاسخ دست یابیم که اجرای نامناسب ساختمان ریشه در کدام مقوله دارد.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12322_d97909fbe19efea8efb41ca883ba6e80.pdf
2006-08-23
زلزله
آسیب
آئین نامه
اجرا
نظارت.
دکتر محمدجواد
ثقفی
26447825
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تاثیر اصلاحات ارضی بر شکل روستاهای ایران
چکیده:
در اولین سالهای دهه 1340 خورشیدی تغییری در ساختار اجتماعی و اقتصادی روستاهای ایران پدید آمد و نظام دیرپای زمینداری دگرگون شد. تا پیش از پیدایش شرایط جدید که در نهایت به اصلاحات ارضی انجامید، دولتها بر درآمد حاصل از تولید کشاورزی متکی بودند.
اصلاحات ارضی در ایران از سویی بخش کثیری از دهقانان را از ستم ارباب رهانید و از سویی دیگر، با حذف مدیریت تولید زراعی و کشاندن سرمایهها از روستا به شهر، افول تولید کشاورزی و مهاجرت به شهرها را باعث گردید.
روستای پس از اصلاحات ارضی تحت تاثیر این پیآمدها، به شهر وابسته گشت، الگوی گسترش و معماری شهری را پذیرفت و خزشی تدریجی از موقعیت پیشین به سمت جاده – به مثابه شریان دسترسی و بهرهمندی از خدمات شهر – را آغاز کرد. حصارهای درهمتنیده پیشین شکسته شد، فضاهای سکونتی شبه شهری وسعت یافت و ورود و استفاده از مصالح و شیوههای غیر بومی ساخت و ساز چهره روستا را تغییر داد.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12323_314fc4edfef904a107ea20140441b160.pdf
2006-08-23
اصلاحات ارضی
مهاجرت
توسعه بافت روستایی
خزش بافت
سیمای روستایی
مسکن روستایی.
دکتر عیسی
حجت
36514437
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی نقوش و شیوه تزیین توپی گچی ته آجری در بناهای دوره سلجوقی و ایلخانی
چکیده:
در بناهای دوره سلجوقی وایلخانی دو نوع تزیین اساسی دیده میشود: تزیین آجری و تزیین گچبری. توپی گچی ته آجری زینتی است که با استفاده از گچ و آجر به وجود می آید؛ اما نه در رده تزیینات گچی قرار می گیرد و نه در زمره تزیینات آجری. آرایه ای است قائم به ذات، با پشتوانه بصری قوی که با سادگی ابتدایی و هماهنگی چشم نواز ساختمان را از بند تزیینات پیچیده و رمز آلود جدا ساخته، نوعی رهایی و آزادی در ترکیب تزیینات بنا به وجود میآورد. علت اصلی ایجاد توپی های گچی علاوه بر مباحث زیباشناختی اعتماد معماران و اساتید زمان صفویه به پاتین روی آجرها که ماده سخت نگهدارنده بدنه آجری و عدم تراش این پاتین و کاربرد بند کشی های گچی به خاطر پوشاندن عیوب آجرها و جلوگیری از همان تراش در از بین بردن پاتین آجر بوده است .
https://jhz.ut.ac.ir/article_12324_9e1ad92e8570ae4ee34db745146ab449.pdf
2006-08-23
توپی گچی ته آجری
بند کشی
گچ
آجر
سلجوقی
ایلخانی.
دکتر ابوالقاسم
دادور
79383242
1
AUTHOR
نصرت الملوک مصباح
اردکانی
69949692
2
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
از کارگاه تا دانشگاه در نقاشی دوره قاجار
چکیده:
این مقاله کندوکاوی است برای یافتن و باز نمودن جنبه های گوناگون نظام آموزشی استاد_شاگردی در نقاشی دوره قاجار و تبدیل آن به نظام آموزشی آکادمیک یا مدرسه ای و همگانی شدن این نظام. فرضیه اصلی این مقاله هم بر این محور استوار است که تبدیل این دو نظام به یکدیگر و جایگزینی دومی به جای اولی، بر اثر فراهم آمدن اسباب و امکاناتی میسر شد که از ارتباط ایران با غرب فراز آمد و در حقیقت این تحول بازتابی سرراست از تعامل هنری بین ایران و اروپا بود و گرچه این تعامل از روزگار صفویان پدیدار شد ولی در دوره قاجار از همه جهت نفوذ و تاثیری چشمگیر بر جای گذارد. گفتنی است که این تبدیل و تبدل با حمایت دربار صورت گرفت و در حقیقت تحولی از فراز بود نه از فرود؛ ولی عوامل «فرود» و فرودست جامعه بیشترین بهره را از آن گرفت.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12325_46201d38881ad825ab0f3cdd14026c38.pdf
2006-08-23
نقاشخانه
نظام مدرسه ای
نقاشخانه دولتی
صنیع الملک
مدرسه صنایع مستظرفه.
دکتر یعقوب
آژند
94988288
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مواجهه هنر قدسی با تکنولوژی
چکیده:
تناقض یا هماهنگی هنر قدسی با وجوه مختلفی از تکنولوژی، موضوع بحث این مقاله است. دغدغ? خدشه دار شدن ابعاد قدسی زندگی توسط این پدیده، موجب میشود تا جایگاه تکنولوژی در عرصههای گوناگون مورد بررسی قرار گیرد. مباحث هنر و تکنولوژی در جهان هستی و نیز قداست و فضای قدسی، مداخلی برای ورود به مقول? فوق قرار داده شدهاند که درک منشأ اصلی هنر مقدّس و نوع بیان آن را سهل میکنند. طرح متغیرهایی از قبیل انسان مقدّس، کتاب مقدّس، فضا و مکانهای مقدّس، اثبات میکند که قداست واقعی نمیتواند از آنِ هر آنچه ماورای طبیعت است باشد؛ بلکه سایه و روح الهی است که از تقدّس وجود خود، در فضا، مکان، انسان و هنر قرار میدهد. از این روی، این که اثر هنری با ابزار بدوی و یا تکنیکهای نوین به ثمر رسیده باشد، در بیان قدسی آن تأثیری ندارد.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12326_a08eff433cda2422a00006f793cd9f82.pdf
2006-08-23
هنر
تقدّس
تکنولوژی
انسان
کتاب مقدّس
مکان مقدّس.
دکتر زهرا
رهبرنیا
97453964
1
AUTHOR
دکتر زهرا
رهنورد
29456851
2
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تغییرات نوشته (حروف گذاری ) در پوستر
چکیده:
نوشتن تبیین گفتار است و نوشته را شکل بصری سخن می توان شمرد. از اولین آثار چاپی تا اولین پوستر نوشته در پیوند با کلام و حلقه واسطه میان محتوی پیام و گیرنده است. نوشته اگرچه در قالب خوشنویسی و یا تایپو گرافی ارائه شود در آثار گرافیکی حائز اهمییت است. پوستر از دو بخش مهم تصویر و نوشته شکل می گیرد. در این مقاله به بررسی اهمیت نوشته در پوستر، وتحولات آن طی یکصد سال اخیر می پردازیم. در تحولات پوستر همواره نوشته نقش و جایگاه ویژه داشته وتغییر آ ن در تغییر سبک های طراحی گرافیک موثر است.
همچنین گرافیک در قرن بیستم از سبک های نقاشی نیز تاثیراتی اخذ کرد که در ضمن این تحقیق بدان پرداخته خواهد شد. این تاثیرات به نحوه کاربرد نوشته یا حروف در سبک های نقاشی مربوط است. به نظر می رسد در طی سال ها با و جود انواع گرایشات وتغییرات کاربرد نوشته در اثر گرافیکی، محور عمده این تغییرات بر خوانایی و وضوح ویا عدم اهمیت خوانایی وروشنی نوشته مطرح گشته است. در چند سال اخیر این بحث به گرافیک ایران نیز کشیده شد. در این جا با مطرح کردن انواع گرایش ها در این زمینه بی آنکه مجال پرداختن به آن در ایران را داشته باشیم، کوشش شده تحولات نوشته ویا تایپو گرافی بررسی شود.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12327_faf45d5c5afed1eb049fe4f29d6169d1.pdf
2006-08-23
پوستر
تایپوگرافی
حروف گذاری
پست مدرن.
دکتر عفت السادات افضل
طوسی
43467452
1
LEAD_AUTHOR