ORIGINAL_ARTICLE
کندوکاوی در معنای شکل شهر
چکیده :
در محیط پژوهشی، حرفهای شهرسازی کشور ما، شکلشناسی شهری1 با سه مسئله اساسی مواجه است:
1ـ عدم توجه به جنبههای کیفی شکل شهر2 در حمایت از توقعات روانی انسان از فضا3 در کنار انتظارات کارکردی، اقتصادی، حقوقی، اجتماعی، ترافیکی و سیاسی شهروندان.
2 ـ بیتوجهی به ویژگی های شکلی شهرسازی سنتی4 در ایران.
3 ـ نبود رویکرد جامع نسبت به شکل شهرهای جدید و ساخت وسازهای جدید و گسترش های سریع و روزافزون.
این مقاله ماحصل پژوهشی تحت عنوان «تحلیل شکل شهر، معنا و معیار» 5 میباشد. در این مقاله مفاهیم؛ معنا6، فرایند خلق معنا، سلسله مراتب معنا، شکل شهر، منظر شهر7 ، تصویر ذهنی شهر8 و شکل شهر واجد معنا، طرح و بررسی گردیده است. در پژوهش مذکور 6 فرضیه در عرصة شکلشناسی شهری و در مورد معنای شکل شهر مورد بررسی قرار گرفت در این مقاله خلاصهای از یافتههای نظری پژوهش مذکور ارائه گردیده است.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12304_c09968f11c4be73dd722dd23d46f0931.pdf
2006-05-22
معنا
شکل شهر
منظر شهر
تصویر ذهنی شهر.
دکترفرح
حبیب
42926363
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تأمّلی در روند دگرگونی میدان در شهرهای ایرانی
چکیده:
در تبیین ویژگی های آثار یک تمدّن یا جامعه، توجّه به معیارهای برآمده از جهان بینی و فرهنگ آن تمدّن یا جامعه یکی از موضوعات لازمالرعّایه و در عینِ حال مغفول است. این غفلت سبب میشود که تحوّلات و برنامهریزی ها و طرّاحی هایی که برای این آثار انجام میشوند نیز (بدون توجّه به معیارهای بومی) و با معیارهای بیگانه انجام شود. در نتیجه حاصل کار آثاری بیگانه خواهد بود. مقالة حاضر بر آن است تا به برخی موضوعات مرتبط با میادین ایرانی و دگرگونی مفهوم میدان یا به عبارتی به مقایسه مفهوم میدان های تاریخی و میادین معاصر بپردازد. در این روند پس از مقدّمهای که به برخی کلّیاتِ مرتبط با موضوع اشاره خواهد کرد، مباحث اصلی تحت عناوین زیر مورد بررسی قرار خواهند گرفت. مفهوم میدان و سیر تغییر آن در فرهنگ ایرانی، سیر تغییر عملکرد(های) اصلی میادین، عناصر اصلی میدان، عناصر طبیعی در میدان ها، عوامل مؤثّر بر دگرگونی میدان ها، ویژگی های وضعیت حاضر، اقدامات اخیر در بازسازی و احیای میادین تاریخی، عملکردهای اجتماعی میادین شهری و نتیجهگیری.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12305_2115129b5897e705ec6d7dae0853933a.pdf
2006-05-22
میدان
فضای شهری
شهر
فرهنگ ایرانی.
دکترمحمد نقی
زاده
11936337
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شیز: تحلیلی تاریخی و کالبدی و بررسی انطباق مکانی آن با تخت سلیمان
چکیده:
شیز به عنوان یک شهر مهم مذهبی در دوران قبل از اسلام مطرح است. تخت سلیمان نیز محل آثار باقیمانده ای از همان دوران می باشد که امروزه در جنوب استان آذربایجان غربی واقع است. این مطالعه در دو بخش صورت می گیرد؛ یکی بحث تطبیق مکانی شیز با محل کنونی تخت سلیمان و دیگری تحلیلی تاریخی و کالبدی از شیز می باشد. در بحث تطبیق مکانی از آتشکده ای به نام آذرگشنسب به عنوان واسطه استفاده شده است. با استفاده از منابع و اسناد تاریخی در دو قسمت جداگانه، یعنی یک بار تطبیق مکانی آتشکده آذرگشنسب با تخت سلیمان کنونی و یک بار تطبیق مکانی آتشکده با شهر شیز انجام گرفت. تحلیل تاریخی شیز در دوره های هخامنشی، پارتی، ساسانی و اسلامی انجام گرفت. نظر به اینکه تنها آثار دوره های ساسانی و ایلخانی در تخت سلیمان بر جای مانده است، برای این دو دوره تحلیل کالبدی نیز صورت گرفت. بعد از بررسی های انجام گرفته نتیجه گرفته شد که محل کنونی تخت سلیمان منطبق بر شهر شیز است.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12306_6fba5145397622ab4ce0b2d6b5953c3a.pdf
2006-05-22
شیز
تخت سلیمان
آتشکده آذرگشنسب
دوره ساسانی
دوره ایلخانی.
ابوذر
جعفری
38248565
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بازخوانی میدان صاحب آباداز روی تصاویرشاردن
چکیده:
مجموعه صاحب آباد تبریز که بقایای باقیمانده آن امروز به نام مجموعه صاحبالامر معروف گشته است از مجموعههای تاریخی و ارزشمند ایران میباشد طبق بررسیهای انجام شده این مجموعه مدت چهار قرن مرکز حکومت ایران و مقر فرماندهی پادشاهانی چون جهانشاه، اوزون حسن، شاه اسماعیل و شاه طهماسب بوده است، اما امروزه تنها نام و یاد این مجموعه نفیس باقیمانده و تغییرات به وجود آمده در طول تاریخ باعث کاستن از شکوه و عظمت آن شده است. شروع ساخت این مجموعه به دوره آباقاخان ( ایلخان مغول) در زمان صدارت شیخ محمد جوینی، وزیر کبیر وی، برمیگردد. با ساخته شدن این مجموعه روند گسترش شهر تبریز به سمت شمال رودخانه مهران رود کشیده میشود. بعدها در دوره جهانشاه دارالحکومه از محلة ششگلان به این مجموعه انتقال داده میشود و از ان تاریخ تا زمان شاه طهماسب که پایتخت از تبریز به قزوین انتقال داده شد.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12307_6c86e9735de49dd6e3570a40e8712384.pdf
2006-05-22
حسن پادشاه
صاحب آباد
صاحب الامر
هشت بهشت
تبریز.
دکتر پیروز
حناچی
35358274
1
AUTHOR
احد نژاد ابراهیمی
سردرود
16434943
2
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بازشناسی نسبت فرم و عملکرد در معماری
چکیده:
این مقاله با هدف عمق بخشیدن به مفهوم "عملکرد" و قبول مشروط شعار معماری مدرن "فرم پیرو عملکرد است" به عنوان فرضیه از طریق تحلیل محتوایی بیانات و نظریه های هنجاری و تجربی موجود در معماری آن را به آزمون می گذارد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که قابلیت یک فرم از یک سو به نیازهای استفاده کنندگان و انگیزه های درونی آنها و از سوی دیگر به توانایی های بالقوه شکل و فرم کالبدی محیط باز می گردد. از آن جهت که از یک سو مفهوم عملکرد گرایی با مجموعه وسیعی از خصوصیات انسانی در گیر بوده و از سوی دیگر به نگرش معمار نسبت به مجموعه ای از پدیده ها مرتبط می باشد لذا طرح او طیف وسیعی از نیاز های انسانی چون زیبایی شناسی و نمادگرایی یا معناشناسی را به عنوان بخشی از عملکرد بنا شامل می گردد. این مقاله گزاره ای جدید جهت شناخت وسیع تر از نسبت فرم و عملکرد را را جایگزین شعار معماری مدرن می نماید.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12308_53ca8cbf506ac2ef958a5e4a241a1e98.pdf
2006-05-22
تاریخ تئوری معماری
عملکرد
فرم
عملکرد گرایی
خردگرایی
زیبایی شناسی.
دکتر قاسم
مطلبی
42757453
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ساخت خانه های شیکیلی در گیلان
چکیده:
درشمال کشور به دلیل وفور جنگل واستحصال راحت چوب های مناسب برای ساخت بنا، معماری مسکونی متفاوت ازدیگر نقاط ایران بروزنموده است. مقاله حاضر درخصوص ساخت یکی از انواع بناهای جلگهٌ مرکزی گیلان، یعنی بنای"شیکیلی"است که به اذعان مطلعین، اعجابیست از نحوه استفاده ازچوب درساختمان سازی سنتی روستایی. آنچه دراین نوشتار بیان شد خصوصیات ویژه اینگونه ازبناها در نحوه اجرا ومصالح موجود درآن می باشد،که با تکیه بر اطلاعات گردآوری شده از روستاهای این ناحیه است. چنانکه بخش اعظم این مطالب توسط افراد آگاه محلی بیان گردیده وبخشی نیز توسط مشاهده جزییات دربناهای قدیمی استحصال شده است.دراین مقاله به چگونگی ساخت بنای شیکیلی ازپی تا سقف پرداخته شده واجزای آن با نام های بومی هر جزء بیان گردیده است. همچنین درمورد اتصال و نوع تحمل وانتقال بار دراجزاء سازه ای،مختصر اشاره ای گردیده است وحسن انتخاب سازندگان بنا را در ارتباط بادانش فنی زمان خود بیان می کند. درپایان با یاری جستن از نکات مثبت معماری سنتی به ارائه برخی پیشنهادها برای معماری مسکونی امروز منطقه پرداخته شده است.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12309_fc2dc3131771634c417e57bf26cf9847.pdf
2006-05-22
شیکیلی
جلگه گیلان
معماری چوبی
دیوار زگمه ای
سقف گالی پوش.
مهندس مژگان
خاکپور
34442369
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شناخت و تحلیل نشان تصویری
چکیده :
نشان تصویری، تجلی هنرمندانه دیدگاه انسان نسبت به مفاهیم مختلف در قالب تصویر است. به همین دلیل از میان دیدگاه های مختلف، نظریه ها و روش های ادبی و هنری، بهتر و کارآمدتر می توانند نشان تصویری را مورد بررسی قرار بدهند. مهم ترین هدف این مقاله، معرفی این روش ها به منظور توسعه زمینه نقد و بررسی اصولی و گسترش ادبیات مکتوب در هنر ارتباط تصویری است. بخش نخست این مقاله با استناد به نظر اندیشمندان مختلف به مطالعه نشان تصویری و مخاطب می پردازد. در بخش دوم، انواع روش های شناخت و تحلیل نشان تصویری شامل: تحلیل صورت و محتوا، تحلیل گونه ها، شمایل نگاری و نشانه شناسی، معرفی و در جدول های طبقه بندی شده ارائه می گردد. در بخش نتیجه گیری با جمع بندی هریک از روش ها به ارائه دلایل کارآمد بودن روش نشانه شناسی در شناخت و تحلیل نشان تصویری پرداخته می شود .
https://jhz.ut.ac.ir/article_12310_74922726f0892408c2b4cc957c345e34.pdf
2006-05-22
شناخت
تحلیل
نشان تصویری
روش.
میترا معنوی
راد
15111925
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
عکاسی خلاق در ایران
چکیده :
در این مقاله، روند شکل گیری عکاسی در ایران از دورة قاجار تا دوران معاصر به ایجاز و اختصار مرور می شود. در این بررسی فشرده و مختصر، تأکید برروی عکاسی خلاق است و سایر حیطه های کاربردی عکاسی همچون عکاسی خبری، تبلیغاتی و فتوژورنالیسم مورد نظر نبوده اند.
همچنین به اجمال درخصوص نکات بارز و تأثیرگذار بر عکاسی ایران اشارات کوتاه و گذرایی می شود از جمله: آموزش عکاسی در دارالفنون و دانشگاه های ایران، اولین نمایشگاه های عکس، انقلاب اسلامی؛ جنگ و تأثیر آن بر عکاسی و بالاخره ذکر نام برخی از عکاسان فعال در حیطة عکاسی خلاق از دهة 40 تا زمان حال.
عکاسی که کمتر از سه سال پس از ابداع آن در فرانسه، به ایران راه یافته بود، پس از حدود سه دهه از دربار ناصری خارج شد و در میان سایر اقشار جامعهءآن روز ایران رواج یافت .
اقبال روز افزون بعدی به عکاسی با انقلاب، جنگ تحمیلی و نوگشائی رشتهء عکاسی در دانشگاه های ایران صورت پذیرفت .
https://jhz.ut.ac.ir/article_12311_7ff5eee783c4d5b247c0336901f6682f.pdf
2006-05-22
تاریخ عکاسی ایران
قاجار
عکاسی خلاق
عکاسان مطرح.
دکتر محمد
ستاری
74744252
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شهود در درک و آفرینش اثر هنری
چکیده:
این مقاله در جستجوی چگونگی نقش شهود در آفرینش و شکل گیری اثر هنری ابتدا با تحلیل نطرات «هانری برگسون» درباره شهود و هنر در پی پاسخ به این سؤال بر می آید که آیا اثر هنری محصول تفکر است یا کشف و شهود؟ در این راستا عقاید شهود باورانه در فلسفه هنر همچون نظرات «کروچه» و «کالینگوود» مطرح می شود که به مسائلی نظیر شناخت نمادین در مقابل شناخت شهودی، فرانمود عاطفی در مقابل فرانمود تخیلی و تفاوت آفرینش و درک هنر با فعالیت عقلی محض می پردازد. از طرفی با ردیابی خاستگاه و عملکرد شهود در سه حوزه ی اثر – هنرمند – مخاطب، که هر یک به عنوان سرچشمه های اثر هنری محل اختلاف هستند، به مبحث شهود در ادراک اثر هنری از جانب مخاطب می رسیم که با توجه به هرمنوتیک مدرن و نظریه دریافت و همینطور دیدگاه« آیزر» درباره دانش علائم، ابهام معنایی و آشنایی زدایی، روند شهود از هنرمند تا اثر و از اثر تا مخاطب مورد تحلیل قرار می گیرد.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12312_1800e719812d59b18bc13d132bbc53fe.pdf
2006-05-22
شهود
سرچشمه های اثر هنری (اثر
هنرمند
مخاطب)
فرانمود تخیلی
دانش علائم.
طلایه
رویایی
56565442
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل محتوای ارتباطات غیرکلامی در بین
چکیده:
برخی از روشهای بنیادینِ ”مطالعات رسانهای“ بررسی جنبههای زیباشناختی, نشانه شناختی و محتوا کاویِ ارتباطات غیرکلامیِ ”تصاویر سینما“ به مثابهیِ رسانه جمعی تودهوار است. سینما از آغازین روزهای پدید آمدن, تنها یک وظیفه مهّم ارتباطی بر عهده داشته است و آن هم برقراریِ ارتباط با ”مخاطب“. بازیگران سینمای کمدی ”صامت“ از همان ابتدا موفق شدند که این وظیفة ارتباطی را عملی سازند. آنان با به کار گیریِ مؤثر حرکات و رفتارهای غیرکلامی به ارزش واقعی و اصیلِ ”سینمای صامت هالیوود و شیوههای بازیگریِ“ آن معنا دادند و این ژانر سینمایی را توأم با ابعاد تفریحی, سرگرم کننده و خندهآورش غٍنا بخشیدند ودر بین ”مخاطبان جهانی“ که هر کدام دارای فرهنگهایِ متفاوتی بودند, شناساندند. نظریهها و پژوهشهای کلاسیک و معاصر مربوط به کمدی, نشانهشناسی و ارتباطات غیرکلامی؛ فعالیت تاریخی, هدفمند و تأثیرگذار این کمدینهایِ مشهور را به تأیید میگذارد. این مقاله با طرح مفهوم و درک نشانه شناسانهیِ ارتباطات غیرکلامی در بین کمدینهایِ برگزیدهی سینمای کلاسیک صامت هالیوود, علل و چرایی وضعیت موفقیتآمیز آنان را به آزمون و توضیح میگذارد.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12313_7b1df2105f86f5757662a5ec09a49bba.pdf
2006-05-22
ارتباطات غیرکلامی, اشارات اندامی, تحلیل محتوا, حالات بدنی, کمدین صامت
نشانهشناسی.
دکتر غلامرضا
آذری
59282994
1
AUTHOR
دکتر علی اکبر
فرهنگی
54819763
2
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
گفتمان شرق شناسانه در نمایشنامه ی ایرانیان
چکیده:
این مقاله تحلیلی از نمایشنامه ی "ایرانیان" اثر آیسخولوس (Aeschylus, 456-525 BC)، نمایشنامهنویس یونان باستان است. مباحث شرقشناسی و نظریه ی گفتمان استعماری در نقد ادبی، مطرح شده در سه دهه اخیر در آرای ناقدان و نظریهپردازانی چون ادوارد سعید (Edward Said) و هومی بابا(Homi Bhabha)، فراهم آورنده ی چارچوب نظری تحلیل حاضر می باشند. در این مقاله نمایشنامه ی "ایرانیان"، همچون بسیاری متون دیگر در تاریخ شرقشناسی، "آرشیوی" (در معنای فوکویی آن) ازموضوعات، بنمایهها، انگارهها و پندارها راجع به ایران و خاورزمین (تجمل، ثروت افسانهای، فّر و شکوه نخوتآمیز، لذتپرستی، استبداد، تباهی و …) انگاشته می شود. همچنین در این نمایشنامه نخستین بار شاهد موضوع رویارویی میان غرب و شرق در متنی ادبی هستیم. مقاله ی حاضر می کوشد نشان دهد چگونه ایرانیان، چونان "دیگر" برای یونانیان ظاهر می شوند : "دیگری" توأمان پرجاذبه و منفور، هراسانگیز و رشکانگیز، ولی به هرروی فرودست. ناهمگنی غیریت شرقی برساخته از این متن و گفتمان شرقشناسانه ی مبهم و گسیخته ی آن از دیگر موضوعات این بررسی است.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12314_474d3c921e866c231a1db28580016e3a.pdf
2006-05-22
شرق
شرقشناسی
ایران
گفتمان
غرب
نمایشنامه.
دکتر حسین پیر نجم
الدین
77218844
1
AUTHOR
دکتر مجید
سرسنگی
84975471
2
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
طراحی سیستم برای صحنه پردازی تئاتر
چکیده:
دنیای جدید تئاتر بی تردید مرهون نظریات آدولف آپیا ((Adolphe Appia وگوردن کریگ (Gordon Craig) انگلیسی است. از ورای آراء آنها بود که طراحی صحنه به عنوان مهم ترین تحول تئاترجدید، دنیایی دیگر را کشف کرد. اما در این میان آنچه حائز اهمیت جلوه میکند آن است که تا کنون تقریبا قواعد مشخصی برای طراحی صحنه تئاتر و چگونگی مراحل طراحی در این عرصه تدوین نشده است ومعمولاٌ همه چیز به دست قریحه و تجارب کاملا شخصی طراح سپرده میشود. از سوی دیگر معماری، به عنوان پایه طراحی صحنه جدید راهکارهای مناسبی برای تدوین این قواعد پیش روی طراحان صحنه قرار داده است که لزوم توجه به آنها انکارناپذیر است. نوشتار حاضر تلاش دارد تا از میان نظریات تحلیلی سه تن از بزرگترین نظریه پردازان طراحی صحنه و معماری معاصر، آپیا، کریگ و لوکوربوزیه (Le Corbusier) رو تشریح یکی از طرحهای صحنه نگارنده که بر مبنای این پژوهش صورت گرفته و به مرحله اجرا در آمده است، قواعدی را به صورت یک سیستم در زمینه طراحی صحنه علمی پیشنهاد کند.
https://jhz.ut.ac.ir/article_12315_b1d9ce54031c20c9766f2d65773c3f55.pdf
2006-05-22
طراحی صحنه
معماری
هندسه
پلان
سیستم.
پیام
فروتن
73454793
1
LEAD_AUTHOR